Tekst Michała Stępniaka – redaktora naczelnego portalu Fajsławice 24. Fotografie z archiwum M.Stępniaka.
25 lat temu mieszkańcy gminy Fajsławice zdecydowanie opowiedzieli się za wolnością.
Tłumnie wzięli udział, w częściowo wolnych wyborach do Sejmu i Senatu. Przy urnach
stawiło się aż 75% mieszkańców gminy uprawnionych do głosowania. Był to wynik
najlepszy w województwie, którego już nigdy i nikomu nie udało się pobić.
Wyborcy niemal jednomyślnie zagłosowało na swojego kandydata do Senatu Henryka Janusza
Stępniaka z Ignasina, reprezentującego Komitet Obywatelski „Solidarność”. Poparło go aż 94 %
głosujących w gminie. Uzyskał wówczas blisko 300 tyś. głosów, co stanowiło wynik najlepszy w
całym Województwie Lubelskim, który obecnie wydaje się być już chyba nieosiągalnym.
Na takie rezultaty mieszkańcy naszej gminy pracowali ciężko przez całe lata 80te. Swoją
przynależność do Solidarności Rolników Indywidualnych w Gminie Fajsławice deklarowało w
1981 r. 35% jej mieszkańców. Na wszystkie otwarte spotkania przychodziły tłumy. Solidarność
organizowała liczne akcje edukacyjno – oświatowe, takie jak wszechnica związkowa, Uniwersytet
Ludowy, seminaria, zebrania, szkolenia, akcje pomocy socjalnej, wyjazdy dzieci na wakacje,
pośrednictwo w przekazywaniu pomocy charytatywnej, pomoc dla represjonowanych. Fajsławice
uchodziły wówczas za nieformalny ośrodek rolniczej Solidarności na Lubelszczyźnie. W
środowiskach inteligenckich i niepodległościowych Lublina zyskały wówczas przydomek „Wolnej
Gminy Fajsławice”.
To co działo się tutaj, odbijało się szerokim echem, także poza granicami kraju. O Fajsławicach
można było przeczytać w Washington Post i usłyszeć w radio Wolna Europa. Do najsłynniejszych
wydarzeń należały unieważnienie wyborów do gminnej rady narodowej w 1984 r., po skardze
Józefa Wrońskiego oraz wygranie wyborów do tego organu w 1988 r., przez osoby związane z
opozycją solidarnościową. Jeżeli do krajów bloku wschodniego wolność przyszła wraz z
polskimi wyborami w czerwcu 1989 r., to w Fajsławicach była już rok wcześniej.