Fragment nowej książki Leszka Kozaka o „Szatanie” – Napad na Urząd Gminy w Abramowie i Rudnie

frag, ks.

Poniżej publikujemy fragment najnowszej książki Leszka Kozaka – „Oddział podziemia antykomunistycznego pod dowództwem Kazimierza Wożniaka ps. „Szatan”.

Uwaga, numery na końcu niektórych zdań mają odnośniki wyjaśniające, rozszerzające temat, lub podające źródło informacji na dole strony.

s. 55

W połowie lipca oddział w składzie: Woźniak, Antoni Chabros (PPSza), Piotr Pacek (RKM i TT), Czesław Mazurek (PPSza i Nagan), Józef Pejta (RKM krótki),Adolf Malesa (Diegtiariow, Parabellum), Jan Malesa (RKM czeski i siódemka)dokonał najścia na Urząd Gminy w Abramowie. Akcja została przeprowadzona osobiście przez Woźniaka237. Po wtargnięciu do lokalu wydano wójtowi rozkaz otworzenia kasy. W środku było mało pieniędzy, więc aby nie stała pusta partyzanci powiedzieli że wrzucą do niej granat. Przed wyjściem zażartowano również z pracownic, którym miesiąc wcześniej podczas podobnego napadu obcięto włosy,pytając, czy nie potrzebują podstrzyżenia włosów. Po wyjściu z lokalu grupa odjechała wozem w kierunku Michałówki, zabierając ze sobą dwie flagi narodowe i aparat telefoniczny. Pracownicy urzędu gminy w trakcie składania zeznań – pomimo tego, że dokładnie znali sprawców napadu – nie podali tożsamości napastników, twierdząc w oświadczeniach, że sprawcy nie zostali rozpoznani, co może wynikać z lęku i obawy przed odwetem. W tej sytuacji Wojskowa Prokuratura Rejonowa w Lublinie dnia 19 września wydała pismo, w którym podano, iż z braku dowodów umarza dochodzeni w tej sprawie238.

232 AIPN Lu, 0136/15, Karta za czyny…, k. 33 i 57. 0136/12, Charakterystyka bandy WiN…, k. 10.
233 Demolowaniem poczty zajęli się Chabros i Szewczyk.
234 AIPN Lu, 0136/15, Karta za czyny…, k. 33.
235 AIPN Lu, 0136/12, Charakterystyka bandy WiN…, k. 19.
236 Tamże.
237 AIPN Lu, 17/226, cz. 2, Protokół zeznania podejrzanego Kazimierza Woźniaka, Wojskowa Prokuratura
Rejonowa w Lublinie, 22 II 1947 r., k. 165.
238 AIPN Lu, 17/226, t. 1, Protokół przesłuchania świadków: Bolesława Gola z Sosnówki, Antoniego Kozaka z Abramowa, Józefa Grzelaka z Sosnówki, Marii Buczyńskiej z Sosnówki, Melanii Stróżek z Sosnówki, MO Michów, 26 VII 1946 r., k. 122-126.

s. 56

Po napadzie na Urząd Gminy w Abramowie grupa Woźniaka udała się na teren gminy Kamionka. Woźniak zeznał: będąc z odziałem [w Kamionce – L.K.] napotkałem milicjanta nieznanego mi i gdy ten chwycił za broń rozbroiliśmy go i zabraliśmy mu ubranie. W jakieś dwa dni później po rozbrojeniu tego milicjanta razem z ludźmi napadliśmy na Gminę w Rudnie239. Napadniętym milicjantem był Władysław Kruk. Napad został przeprowadzony z inicjatywy Woźniaka bez rozkazu z góry. Sprawca stwierdził: Zrobiłem to na własną rękę w przelocie240. Napadu na Zarząd Gminy w Rudnie, który został wykonany – jak twierdził Woźniak – z rozkazu „Chłopickiego”, dokonano dnia 13 lipca 1946 r. o godz. 13:30. Z lokalu zabrana została maszyna do pisania oraz pieczątki. Zniszczono również portret Bieruta. Pieniędzy nie zabrano, gdyż uciekł z nimi wójt, po którego do Wypnichy chciano posłać furmankę, lecz w tym czasie od strony Lubartowa nadjechała ciężarówka z kinem objazdowym Wojewódzkiego Zarządu Kin w Lublinie241. Partyzanci korzystając z okazji, zatrzymali samochód. Kazali wysiąść czterem jadącym nim osobom,a przed odjazdem zostawili kartkę z napisem: Tu był Szatan, krew za krew, po czym wsiedli do samochodu i odjechali w kierunku Michowa. Za Rudnem skręcili w polną drogę prowadzącą do pobliskiego lasu w stronę Młynisk242. W lesie spalono film długometrażowy pt. „Pojedynek pod lasem”, wartości 300 tys. zł. W trakcie napadu i po nim dokonano podziału zadań: Woźniak dowodził i wydawał rozkazy, Chabros zniszczył portret Bieruta i razem z Adolfem Malesą rabował rzeczy, natomiast kino i filmy spalił Pejta. Następnie „Szatan” wraz z ludźmi wsiadł na samochód i kazał kierowcy jechać w kierunku Firleja, przed Firlejem zeszli, zwolnili samochód i poszli w las.243

239 Protokół przesłuchania K. Woźniaka w WUBP w Lublinie z 10 II 1947 r. Archiwum rodzinne Elżbiety Biedach; AIPN Lu, 0136/15, Karta za czyny…, k. 63. Rozbrojonym funkcjonariuszem posterunku MO w Kamionce był Władysław Kruk.
240 AIPN Lu, 17/226, cz. 2, Protokół zeznania podejrzanego Kazimierza Woźniaka, Wojskowa Prokuratur Rejonowa w Lublinie, 22 II 1947 r., k. 165.
241 AIPN Lu, 08/127, Meldunek PUBP w Lubartowie do WUPB w Lublinie z dnia 17 VII 1946 r., k. 33.
Akcja ta może być mylona z taką samą przeprowadzoną na Posterunek MO rok wcześniej.
242 AIPN Lu, 17/226, t. 1, Sprawozdanie dotyczące napadu na Zarząd gminy w Rudnie, k. 147.
243 AIPN Lu, 0136/15, Karta za czyny…, k. 34.

fr 2

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *